Nhận biết rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối | Safe and Sound

Các chuyên gia tâm lý cho biết, rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối (Disruptive Mood Dysregulation Disorder - DMDD) là một rối loạn ở trẻ với đặc điểm là cơn giận dữ và cáu bẳn gần như liên tục, đi kèm với những cơn thịnh nộ quấy khóc nghiêm trọng và thường xuyên, làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của trẻ khi ở nhà, ở trường hoặc khi ở cùng với bạn bè.

Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển

1. Rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối là gì?

Rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối là một rối loạn mới được xác định vào năm 2013. Theo các chuyên gia tâm lý, DMDD là một trạng thái tâm lý thường chỉ xuất hiện ở trẻ nhỏ. Triệu chứng của căn bệnh là những biểu hiện cáu kỉnh, rối loạn cảm xúc và những xung động về hành vi. Những xung động về hành vi thường được biểu hiện dưới những cơn tức giận dữ dội.

Đứa trẻ mắc rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối sẽ buồn bã, nóng nảy và/hoặc giận dữ gần như mỗi ngày. Những đợt bùng nổ rất không tương ứng với mức độ nghiêm trọng của tình huống đang diễn ra, xảy ra mỗi tuần vài lần và tại nhiều nơi (ở nhà, trường học và/hoặc với bạn bè). Sự căng thẳng xảy ra chỉ giữa một đứa trẻ và bố mẹ, hoặc giữa một đứa trẻ và giáo viên của chúng, không được xem là triệu chứng rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối.

Ảnh 1: Trẻ thường có những biểu hiện giận dữ, cáu bẳn, nóng nảy,...

Nếu bạn rơi vào tình trạng này cần sự hỗ trợ đặc biệt từ các chuyên gia tâm lý để quản lý và giảm thiểu các ảnh hưởng. Quá trình chăm sóc thường bắt đầu bằng một cuộc đánh giá cụ thể để xác định mức độ tổn thương mà người bệnh đang trải qua. Dựa trên đánh giá, chuyên gia tâm lý của Safe and Sound sẽ phát triển một kế hoạch điều trị riêng biệt, tùy thuộc vào nhu cầu và tình trạng cụ thể của từng người. Lộ trình của Safe and Sound bao gồm:

 

2. Triệu chứng của rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối

Các chuyên gia tâm lý khuyến cáo, trẻ mắc rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối thường có những cơn thịnh nộ nghiêm trọng, không tương thích với giai đoạn phát triển của trẻ, mỗi tuần từ 3 lần trở lên, tại ít nhất hai địa điểm khác nhau. 

• Nóng giận cực độ ít nhất 3 lần/tuần.
• Buồn bã, khó chịu hoặc bực bội hầu như mỗi ngày;
• Phản ứng thái quá;
• Trẻ ít nhất 6 tuổi;
• Triệu chứng bắt đầu trước 10 tuổi;
• Triệu chứng tồn tại ít nhất 1 năm;
• Trẻ gặp trở ngại trong sinh hoạt hằng ngày ở nhà, ở trường hay khi chơi cùng bạn bè.

Theo các chuyên gia tâm lý, một số triệu chứng liên quan đến DMDD cũng xuất hiện trong các rối loạn tâm thần ở trẻ khác, như trầm cảm, rối loạn lưỡng cực và rối loạn thách thức chống đối. Một số trẻ bị DMDD cũng mắc một rối loạn thứ hai đi kèm, chẳng hạn như các vấn đề về khả năng chú ý hoặc lo lắng.

3. Chẩn đoán rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối 

Ảnh 2: Các triệu chứng rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối phải rõ ràng và kéo dài trong hơn một năm

Để chẩn đoán mắc rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối, các chuyên gia tâm lý cho rằng triệu chứng phải rõ ràng và kéo dài trong hơn một năm, cản trở khả năng hoạt động của trẻ tại nhà và tại trường. Một lý do có thể là đứa trẻ hiểu sai biểu cảm của những người khác, trong trường hợp đó có thể cho trẻ được huấn luyện nhận biết biểu cảm khuôn mặt. Trẻ được chẩn đoán mắc rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối thường ở độ tuổi dưới 10, nhưng không dưới 6 tuổi và không trên 18 tuổi. Từ 1 - 3% trẻ dưới 10 tuổi có các triệu chứng bệnh. 

Trẻ mắc DMDD từng một thời được xác định là mắc rối loạn lưỡng cực nhi khoa (paediatric bipolar disorder), nhưng chúng không biểu hiện những cơn hưng cảm hay hưng cảm nhẹ thuộc rối loạn dạng này. Trẻ mắc rối loạn mất điều chỉnh tâm trạng muốn gây rối ít có khả năng mắc rối loạn lưỡng cực, nhưng có nguy cơ cao bị trầm cảm và lo âu khi trưởng thành.

Để giúp khách hàng, các chuyên gia của Safe and Sound luôn đồng hành với bạn, giúp bạn:

- Một bộ não tràn đầy suy nghĩ tích cực nhờ loại bỏ được những suy tư không quan trọng hoặc sai lệch.

- Một tinh thần sảng khoái, hết lo âu để bạn có thể tận hưởng những điều tốt đẹp mà cuộc sống ban tặng.

- Một tâm thế tự tin, vững vàng để đưa ra những quyết định nhanh hơn, đúng đắn hơn trong công việc, từ đó gia tăng sức mạnh về tài chính, sự nghiệp và cả sự tự hào.

Dưới đây là một số cách các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý gợi ý để các cặp đôi cân bằng giữa hôn nhân và nhu cầu của cá nhân:

- Tôn trọng nhu cầu của nhau: Vợ/chồng cần tôn trọng nhu cầu của nhau, kể cả những nhu cầu mà mình không đồng ý.

- Tìm cách giải quyết vấn đề: Nếu có những vấn đề trong hôn nhân, vợ/chồng cần tìm cách giải quyết một cách hợp lý và kịp thời, tránh để tình trạng kéo dài.

- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Nếu cần thiết, vợ/chồng có thể tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tư vấn hôn nhân, chuyên gia tâm lý hay bác sĩ tâm lý.

4. Đội ngũ chuyên gia Safe and Sound có thể giúp đỡ gì cho bạn?

Chúng tôi biết rằng trị liệu tâm lý đôi khi là một bước khó khăn và cố gắng tìm một chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần mới phù hợp với nhu cầu cá nhân và tính cách của bạn có thể là một nhiệm vụ khó khăn và không dễ dàng.

Chúng tôi tin rằng sự kết hợp giữa chuyên gia tâm lý và bác sỹ tâm thần sẽ đem lại hỗ trợ tốt nhất cho bạn. Đội ngũ chuyên gia của Safe and Sound đáp ứng khắt khe các tiêu chuẩn, giúp bạn giải quyết đa dạng các vấn đề tâm lý bao gồm: Trầm cảm sau sinh, lo âu, rối loạn phân liệt cảm xúc, các vấn đề về giấc ngủ, rối loạn cảm xúc, các mối quan hệ, chấn thương tinh thần,…

- Bề dày kinh nghiệm hành nghề với đa dạng vấn đề tâm lý

- Kỹ năng đánh giá, tham vấn và xây dựng kế hoạch hỗ trợ hiệu quả

- Kết hợp linh hoạt các kỹ thuật, phương pháp để hỗ trợ hiệu quả và duy trì kết quả bền vững

Bên cạnh đó, Safe and Sound sẽ:

- KHÔNG coi bạn là bệnh nhân: Ngược lại, chúng tôi coi bạn là một người can đảm đang chống chọi với cả một bầu trời u tối đang chực chờ sụp xuống. Chuyên gia của SnS có thể góp thêm với bạn một đôi tay trong nỗ lực này.

- KHÔNG dạy đời bạn: Chúng tôi sẽ cùng bạn nâng dậy nguồn năng lượng tích cực mà lâu nay đã bị quá nhiều áp lực và khổ đau đè sát đất.

- KHÔNG lạm dụng thuốc và hoá dược: Ngược lại, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm đến những giải pháp hiệu quả và tự nhiên.